Historische Vereniging Schiedam | |
| > Startpagina > Historische Vereniging Schiedam > Het tijdschrift Scyedam > Overzicht van de opgenomen artikelen uit het blad 'Scyedam' | |
Scyedam 84-4 / 'Witte villa' wordt monument
door R. Poels
oorspronkelijk verschenen in 'Scyedam', 1984, no. 4
'Witte villa' wordt monument
In juni van dit jaar is het pand Arij Prinslaan 14, de witte villa, door de minister van Welzijn, Volksgezonheid en Cultuur, op de aanvullende ontwerplijst geplaatst van beschermde monumenten, waardoor het onder de voorlopige bescherming van de monumentenwet werd gebracht. Dit in het kader van de bescherming van de jongere bouwkunst. Het pand maakt deel uit van een door de Rijkscommissie voor de Monumentenzorg opgestelde lijst van 'bijzondere monumenten', i.c. villa's uit de periode 1910-1935, door deze commissie aangeduid als 'witte villa's', woonarchitectuur van het Nieuwe Bouwen. Aan het advies van de Monumentenraad ontlenen we het volgende:
'De witte villa's vormen niet zo maar een categorie op zich. De groepering in één categorie is gebaseerd op de gedachte dat juist in de woningbouw en de villabouw is daar een verbijzondering van - de specifieke architectuuropvattingen in ons land het duidelijkst geprofileerd zijn.' De architectuur van het Nieuwe Bouwen zoekt in de woningarchitectuur nieuwe ruimtelijke organisatievormen, die zijn afgestemd op een ander stedelijk patroon. Als belangrijkste criteria hebben - naast de in de wet genoemde - voor de beoordeling van de grote hoeveelheid villa's gegolden: de spreiding in de regio, de mate waarin zich in een villa een specifieke wooncultuur manifesteert, de kwaliteit van het ontwerp, de aansluiting bij de internationale architectuurontwikkeling en de huidige situatie van het object.'
De in Schiedam geselecteerde villa aan de Arij Prinslaan werd volgens de principes van het Nieuwe Bouwen in 1930-31 ontworpen door de architecten J.A. Brinkman en L.C. van der Vlugt, in opdracht van de familie De Bruijn, directeur van de firma Van Nelle. De monumentenlijst geeft de volgende omschrijving:
Het geheel vrijstaand woonhuis met garage bevat twee bouwlagen aan de O.zijde en drie aan de W.zijde en is samengesteld uit cubische bouwvolumes die alle plat zijn afgedekt, met een smalle daklijst; de lage, op het N.W.georiënteerde dubbele garage is door middel van een smalle tussenbouw met het woonhuis verbonden. Het geheel is opgetrokken in baksteen, met vlakke witgepleisterde muren op een zwartbetegelde plint en doorbroken door iets verdiept aangebrachte vensters, waarvan de variërende grootte is gebaseerd op een vaste maat-eenheid, en door luifels en in- en uitspringende balkons met stalen buisleuningen. De vensters en deuren zijn gevat in smalle stalen kozijnen met horizontale en verticals onderverdeling en zijn harmonisch over de gevels verdeeld, nu eens gekoppeld dan weer zelfstandig geplaatst.
De hoofdingang bevindt zich uiterst rechts in de O.gevel, in het teruggerooide gedeelte en bevat een half open portiek met stoep, voorzien van een gebogen stalen buisleuning; de stalen deur heeft een klein cirkelvormig venster. In gespiegelde vorm bevindt zich een leveranciersingang uiterst links aan de W.zijde. De O.gevel bevat verder nog in het midden een klein terras, en rechts op de verdieping een klein balkon. De smalle N. gevel bezit ter hoogte van de beide verdiepingen een groot, langgerekt venster ter verlichting van het trappenhuis; op de begane grond sluit hierop een smalle horizontale vensterreeks aan; de plint wordt hier aan de W.zijde eveneens doorbroken door lage horizontale vensters, ter verlichting van de kelder. De W.gevel bevat verder rechts van de leveranciersingang een smalle, uitgebouwde schoorsteen die boven het huis uitsteekt; op de begane grond sluit hierop een uitgebouwde keuken aan en bij de tussenbouw vertoont de gevel wederom een uitwaartse sprong voor een kleine uitbouw, die ook aan de Z.zijde een venster bezit, uitziend over het op de Z.W.hoek ingerichte terras, dat overhuifd wordt door een betonnen luifel die iets hoger is dan de uitbouw te linkerzijde, maar die aan de Z.zijde rechts doorloopt in het balkon op de eerste verdieping. De Z.gevel vertoont rechts bij het lagere O.blok eveneens een inwaartse sprong en bevat voorts op de derde verdieping een tweede balkon dat links wordt overhuifd door een op stalen kolommen rustende luifel en dat rechts overgaat in het open dakterras boven het lagere O.blok.
De dubbele garage is in vergelijkbare trant met een reeks lage bovenlichten uitgevoerd.
De 'witte villa'. Arij Prinslaan 14, arch.:JA. Brinkmanen L C. van der Vlugt. Bouwjaar1930/31
(Foto: A. & H. Groeneweg 1978)
| > Startpagina > Historische Vereniging Schiedam > Het tijdschrift Scyedam > Overzicht van de opgenomen artikelen uit het blad 'Scyedam' |