Kroniek

4-5-1933	Eerste bijeenkomst van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) in gebouw Eendracht te Schiedam. Spreker is J.F. Overwijn, kringleider van Rotterdam. Tijdens en na de bijeenkomst is het onrustig in de buurt en de politie ontruimt Plein Eendragt.
17-5-1934	Opening van het Kringhuis aan de Lange Haven 90, van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) afdeling Schiedam door de landelijk leider van de NSB, ir. A.A. Mussert.
1935	De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) behaalt bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten in Schiedam 1678 van de 27280 uitgebrachte stemmen, d.w.z. 6,15%.
1937	Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer behaalt de NSB in Schiedam 2,8% van de stemmen, 3,35% minder dan in 1935 voor de Provinciale Staten. Een grote teleurstelling voor de Nationaal-Socialisten.
22-5-1937	De NSB verspreidt het manifest 'Schoon Schip' als extra verkiezingsnummer in een oplage van 15500 nummers. Men stelt daarin dat ook in Schiedam een' falend democratisch stelsel' heerst.
25-5-1937	Grote bijeenkomst van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) in gebouw Eendracht aan Plein Eendragt. Spreker is "kameraad" Berlage over het onderwerp "Moskou of Mussert"
6-5-1940	De heer Kröller wonende in Rotterdam en een goede bekende in NSB- kringen in Rotterdam en Schiedam (hij komt vaak in het NSB-Kringhuis aan de Lange Haven), wordt op last van het militair gezag geïnterneerd. Twee andere namen die genoemd worden zijn Rost van Tonningen en van Oort, ze worden als staatsgevaarlijk beschouwd.
10-5-1940	Duitsland valt verraderlijk ons land binnen. 'Bij het begin van de dag wordt ook onze stad wreed opgeschrikt door het woeste oorlogslawaai. Het afweergeschut brandt los, waartussen zich zware explosies en lichter machinegeweervuur mengt' enz. Vooral bewoners van de Gorzen zijn op het Hoofd gaan kijken. Daar zijn door explosies enkele ruiten gesneuveld. In de omgeving zijn enkele vliegtuigen naar beneden gekomen waarbij slachtoffers zijn gevallen. De politie en de Vrijwillige Burgerwacht zijn zeer actief. Mensen die een gevaar geacht worden voor de veiligheid van de Staat (NSB'ers) worden naar het politiebureau gebracht.
14-6-1940	Enige leden van de NSB lopen met uitgevouwen blad van 'Volk en Vaderland' voor hun lichaam in de omgeving van de Gerrit Verboonstraat en Oranjestraat, blijkbaar met de bedoeling dit blad aan de man te brengen, niettegenstaande het colportageverbod. Na een woordenwisseling met enkele jonge mannen ontstaat enige deining. De politie maakt hier een eind aan. De NSB-ers vertrekken naar Rotterdam en/of hun kringhuis. Tegen enkelen hunner wordt proces verbaal opgemaakt.
18-6-1940	Gisteravond omstreeks 11 uur is het op de Koemarkt tot een handgemeen gekomen tussen een groep van ca. 30 NSB-ers en een volksmenigte van ongeveer 500 personen. De NSB-ers, waarvan de meesten in uniform gekleed waren, kwamen marcherend uit Rotterdam en werden daarbij gevolgd door een grote menigte. Op de Koemarkt werden de NSB-ers aangevallen en sloegen op de vlucht, verscheidene van hen werden gewond.
5-7-1940	In het bureau van de Schoolartsendienst heeft een aantal (NSB)ouders hun kinderen laten inschrijven voor uitzending naar de Oostmark. De aspiranten werden tegelijk gekeurd door de schoolarts dr. Jeanette A. van Haaften. In totaal melden zich 13 kinderen uit 9 gezinnen. Het eerste transport vertrekt reeds 15 juli en zal 600 kinderen groot zijn. De uitzending geschiedt voor 2 á 3 maanden.
15-7-1940	Eind vorige week is de termijn voor het aanvragen van uitzending naar de Oostmark van (NSB)kinderen is gesloten. Aanvankelijk was de animo niet groot. Na de oproep om gebruik te maken van het vriendelijk aanbod van de rijkscommissaris rijksminister Seyss-Inquart om enige duizenden Nederlandse (NSB)kinderen een prettige vacantie van 2 á 3 maanden in Salzkammergut in de Oostmark te doen doorbrengen, is hier ter stede een stroom aanvragen van gegadigden losgekomen (270 aanvragen). De schoolarts mej. Jeanette A. van Haaften heeft het heel druk gekregen met keuren.
17-7-1940	Elf NSB-ers staan terecht voor overtreding van het colportageverbod op de Broersvest, Koemarkt, Gerrit Verboonstraat en Oranjestraat. De heer Norbert van Hest uit Rotterdam is als gemachtigde van deze elf verdachten verschenen. Voor elk van de verdachten luidt de eis f. 12,- subsidiair 6 dagen hechtenis. Mr. P.B. Cos doet uitspraak op 24 juli a.s.
24-7-1940	Mr. Cos veroordeelt 11 NSB-ers tot f. 8,- subsidiair 4 dagen hechtenis voor ongeoorloofd colporteren met Volk en Vaderland.
sep 1940	Er breken relletjes uit in het centrum van Schiedam omdat groeperingen als de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB), het Zwart Front en de Nederlandsche Unie tegelijkertijd actief zijn met colportages.
15-10-1940	Dr. Willem Johan den Dulk, leraar Oude Talen aan het Stedelijk Gymnasium Schiedam, wordt door de Duitsers gearresteerd op een aanklacht van een voormalige leerling met slechte studieresultaten voor Latijn en Grieks en nu lid van de NSB. De Dulk had die leerling eens een lafaard genoemd toen deze de koningin beledigde.
31-8-1941	Tijdens de verjaardag van Koningin Wilhelmina is het zeer onrustig in Schiedam. De NSB treedt nu wel op, in tegenstelling tot in 1940. Samen met de Weerbaarheids Afdeling, beter bekend als de WA, willen ze laten zien wie er nu de baas is. De WA maakt daarom een mars door de stad, beginnende op de Lange Haven waar hun Kringhuis staat en al gauw een spoor van vernieling achter zich latend. Ook worden verschillende mensen gemolesteerd als ze opmerkingen maken over de marcherenden.
okt 1944	Als snel na 5 september, Dolle Dinsdag, wordt duidelijk dat de Geallieerden Nederland niet op korte termijn kunnen bevrijden. Vele NSB-ers en andere Duitsgezinden, collaborateurs, komen, ook in Schiedam, terug.
jun 1945	Het gemeentebestuur vestigt er de aandacht op dat het opruimen van schuilkelders niet door NSB-ers geschiedt, doch door normale arbeidskrachten die door het Arbeidsbureau aangesteld worden. N.B. Eerder stond in de krant dat het verboden was op straffe van arrestatie dat niet NSB-ers schuilkelders opruimden.
9-6-1950	De Asser rechtbank spreekt de Schiedamse advocaat C.V. vrij van de hem ten laste gelegde, oplichting van in het kamp Westerbork opgesloten NSB-ers door hen te bewegen gelden af te dragen onder voorwendsel dat hun berechting zou worden bespoedigd. In hoger beroep wordt hij vrijgesproken.

Afbeeldingen

Bibliografie

Websites elders

Pagina's op deze website

Bouwkundig bezit